Bệnh học - Cảm mạo

  Cảm mạo là cảm nhiễm phải tà khí của 4 mùa, hàng năm mùa nào cũng có thể phát sinh được bệnh cảm mạo, mùa đông, mùa xuân thường gặp nhiều hơn
  Nguyên nhân:
  Nguyên nhân chủ yếu là do tà khí ở ngoài cảm nhiễm vào bì phu, làm cho phổi bị bế tắc, biểu hiện ra các chứng trạng: hắt hơi, nghẹt mũi hoặc sổ mũi, tiếng nói vỡ nặng, nhức đầu, sợ lạnh sợ gió hoặc có phát sốt...vv
  Biện chứng và điều trị:
  Chia làm 2 thể:
  a) Thể phong hàn: sợ lạnh nhiều, sốt nhẹ, nhức đầu, không có mồ hôi, hoặc có ho ngứa cổ, không khát, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch phù.
  Phép chữa: dùng thuốc cay ấm để giải biểu
  Phương thuốc 1:
- Hành tăm cả rễ 20g (nếu không có thay bằng hành ăn)
- Gừng tươi 10g
- Gạo nếp 56g (nếu không có dùng gạo tẻ)
 *Cách chế và dùng: hành gừng giã nhỏ để sẵn, gạo nếp nấu chín, khi đang nóng cho hành gừng vào khuấy đều, múc ra một bát cho ăn lúc đang nóng, ăn xong trùm chăn nằm cho ra mồ hôi.
  Dặn thêm: Hẽ thấy ra mồ hôi đều, liền bỏ chăn ra lau khô mồ hôi và tránh gió
  Nếu đã có sẵn mồ hôi, không dùng thuốc này
  Phương thuốc 2:
- Tử tô 12g
- Củ gấu (tẩm gừng sao khô) 12g
- Vỏ quýt 12g
- Cam thảo dây 12g
- Hành tăm 8g
- Gừng 8g
  Nếu kèm theo đầy bụng, nôn ọe, ỉa chảy là nguyên nhân có kèm thêm chứng thấp, nên thêm:
- Hoắc hương 8g
- Bán hạ 10g
- Hậu phác 100g
  Nhức đầu nhiều thêm:
- Mạn kinh 12g
- Bạch chỉ 8g
   *Cách làm và uống: các vị rửa sạch cho vào ấm, đổ 600ml nước, sắc lấy 1/2 lọc trong, chia 2 lần uống khi đói, uống xong trùm chăn cho ra mồ hôi.
  Nếu uống lần trước mồ hôi đã ra được rồi thì khi uống lần sau không phải trùm chăn cho ra mồ hôi nữa.
  b) Thể phong nhiệt: sốt nhiều sợ gió, có mồ hôi, nặng đầu, ráo miệng, khát nước, ho hoặc trong họng đỏ đau, hoặc đổ máu mũi, tiểu tiện vàng, rêu lưỡi vàng mỏng, mạch phù sác.
  Phép chữa: dùng thuốc cay mát để thanh giải
  Phương thuốc 1:
- Rau má 12g
- Lá mơ 8g
- Cỏ nhọ nồi 8g
- Cỏ màn chầu 8g
- Bạc hà 6g
- Cam thảo đất 21g
- Ké đầu ngựa 6g
- Lá tre 12g
- Kim ngân 12g
- Rễ cỏ tranh 8g
  *Cách sắc và uống: các vị rửa sạch cho vào ấm đổ 800ml nước, sắc lấy 400ml chia làm 3 lần uống khi đói, mỗi ngày uống 1 thang, nếu chưa khỏi uống thêm 1-2 thang nữa
  Nhớ uống thuốc khi còn nóng, nếu nguội phải hâm lên.
  Phương thuốc 2:
Nếu bài thuốc trên không đủ vị, sẽ dùng bài thuốc này đơn giản hơn:
- Bạc hà 8g
- Kinh giới 8g
- Cam thảo đất 12g
- Lá tre 16g
- Kim ngân 16g
  *Cách làm và dùng: các vị rửa sạch cho vào ấm, đổ 400ml nước sắc còn 200ml. Người lớn uống cả 1 lần khi còn nóng, trẻ con chia 2-3 lần uống.
  Bài thuốc xông: Dùng chung cho các bệnh cảm mạo, không có mồ hôi:
- Lá chanh, lá bưởi, lá sung, lá duối, lá mần tưới, lá đại bi, lá cúc tần, lá sả, lá hương nhu, lá tre, cổ mần chầu

  Châm cứu
  Bất cứ chứng phong hàn hay phong nhiệt đều dùng một công thức như sau, chỉ khác phép châm cứu ở một số huyệt
  Huyệt chính: Phong môn, Ngoại quan, Khúc trì đều châm tả.
- Nếu sốt cao: thêm Đại chùy châm tả.
- Đầu đau nhiều: thêm Phong trì châm tả. Thái dương, Ấn đường đều thích huyết - Thái xung châm tả - 
- Ho nhiều : thêm Liệt khuyết châm tả; Đau họng nuốt đau: thêm Hợp cốc châm tả, Thiếu thương thích huyết
- Nhức mỏi thâm mình thêm Đại trữ châm tả

  Cảm mạo phong nhiệt như trên, cảm mạo phong hàn cứu các huyệt Phong môn, Khúc trì, Đại chùy